Verkiezingen 2024 – Onno Vandewalle, Vlaams parlementslid PVDA: ‘We zijn een partij die het systeem écht in vraag stelt’

Mensen krijgen vaak het gevoel dat hun stem er niet toe doet. Waarom is het volgens jou toch nuttig om te gaan stemmen in 2024?

Ik denk dat het altijd nuttig is om te gaan stemmen. Stemmen alleen is niet genoeg om verandering te brengen in de wereld. Het is meer dan één keer om de zoveel jaar eens een bolletje te gaan kleuren. Het is een democratisch recht, er zijn mensen gestorven voor ons stemrecht. Tegen veel jongeren wordt vandaag de dag verteld dat ze niks te zeggen hebben of niks afweten van politiek. Dat is nog een reden te meer om het tegendeel te bewijzen en toch naar het stemhokje te trekken.

Mobiliteit is een belangrijk thema voor jongeren voor de komende verkiezingen. Neem je zelf nog vaak het openbaar vervoer?

Ik gebruik dagelijks het openbaar vervoer. Ik heb geen auto, dus gebeuren al mijn verplaatsingen met de fiets of met het openbaar vervoer. Op dagelijkse basis neem ik de trein naar Brussel, en soms ook de bus en tram in Gent. Als fervent gebruiker kan ik zeggen dat de kwaliteit van het openbaar vervoer er niet op vooruitgaat. Er is elke dag grote hinder. Op mijn traject van Gent naar Brussel zit bijna dagelijks vertraging. Dat toont de slechte staat van het openbaar vervoer.

Wat wil je met de partij verbeteren op vlak van openbaar vervoer?

We willen bus en tram in heel het land gratis maken. Dat is goed voor de portefeuille, maar ook voor het klimaat. Als we mensen uit de auto willen halen, moeten we hen een alternatief kunnen aanbieden. Daarnaast hebben we ook meer kwaliteit nodig. In de steden moeten er sowieso extra trams komen en een buslijn die alle dorpen en scholen verbindt. Vanuit de grote steden zouden er nachttreinen moeten rijden, zodat je ook nog thuis geraakt als je laat van een concert komt. Voorlopig zetten we alles maar in op de auto, en dat is omdat er een tekort aan investeringen is in het openbaar vervoer.

De deadline voor het klimaatbeleid is voor de tweede keer niet behaald. Wat wil jouw partij doen voor een beter klimaat?

Ik denk dat het een totaalpakket moet zijn. Naast mobiliteit zijn we ook heel erg bezig met energie. Momenteel is alle energie in handen van grote, vervuilende multinationals. We zouden daar eerder moeten kiezen voor een publiek investeringsbeleid. Een extra belangrijke factor daarbij is isolatie. Veel huizen verliezen massa’s warmte doordat deze slecht geïsoleerd zijn. De staat zou leningen moeten kunnen verstrekken aan mensen die hun woning willen laten isoleren, zodat ze niet in financiële problemen komen. Door die slechte isolatie is onze ecologische voetafdruk ook een pak groter.

We zien dat criminaliteit de bovenhand neemt in grootsteden zoals Antwerpen en Brussel. Denk maar aan the war on drugs en de recente aanslag in Schaarbeek. Wat wil jouw partij doen om de criminaliteit tegen te gaan?

Ik heb het gevoel dat de strijd tegen criminaliteit veel te kleinschalig gebeurt. Om het voorbeeld van the war on drugs te geven, daar worden heel dure middelen ingezet om dan uiteindelijk kleine dealers op te pakken. De grote drugsbaronnen blijven vrij rondlopen, terwijl zij de échte oorzaak zijn van het probleem. Hetzelfde met de aanslag in Schaarbeek, de regering investeert in militairen op straat en andere extra veiligheidsmaatregelen. Ondertussen wordt er op onze juridische diensten wel heel erg bespaard, waardoor een veroordeelde terrorist vrij kan blijven rondlopen. Ik denk dat we terug moeten investeren in justitie zodat ze dat probleem echt kunnen aanpakken op een efficiënte manier.

Jongeren vinden politiek niet aantrekkelijk door de openlijke ruzies en agressieve tone-of-voice van politici. Welk soort communicatie wil jij – als jongerenvoorzitter – hanteren ten opzichte van jongeren?

Ik denk dat jongeren geen schrik hebben van ideeën die clashen. Een debat mag hard zijn als het over inhoud gaat die maatschappelijk relevant is. Ik vind het goed als er wat meer polarisering is, maar het moet steeds over inhoud gaan. Als er een openlijke ruzie is waar niemand een boodschap aan heeft, snap ik dat jongeren afhaken.

Veel jongeren kampen – zeker sinds de coronacrisis – met mentale problemen. Hoe willen jullie deze jongeren helpen?

Ten eerste moeten we ervoor zorgen dat de ellenlange wachtlijsten weggewerkt worden. Ten tweede moeten we inzetten op het betaalbaar maken van psychologische hulp. De regering heeft beslist dat er een tarief zou komen van elf euro per uur, maar in de praktijk is dat nog vaak 60-70 euro per uur. Dat is een enorme drempel voor jongeren om psychologische hulp te zoeken. Op elke school zou er ook directe psychologische hulp beschikbaar moeten zijn. In een groter kader moeten we ook eens gaan kijken naar de oorzaken. Waarom kampen zoveel jongeren vandaag met psychologische problemen? Ik denk dat we dan ook eens moeten kijken naar de maatschappij en de toekomst van de jongeren. Door met jongeren dieper in gesprek te gaan kunnen we die problemen ook sneller begrijpen.

Huisvesting wordt voor heel wat jongeren onbetaalbaar. Aan welke oplossingen werkt jouw partij?

We zitten in een woningcrisis. Een woning huren is voor veel jongeren onbetaalbaar geworden. Ik denk dat we daarom een soort graadmeter gaan moeten opstellen hoeveel een woning maximaal mag kosten op basis van objectieve criteria. Ik denk hierbij aan ligging, DPC-waren, mobiscore, aantal badkamers… Daarnaast moeten we ook publiek investeren in betaalbare woningen. We moeten als overheid de speler worden van de woonmarkt en dat niet meer aan private bedrijven. Die bedrijven bouwen veel luxeflats maar bijna geen betaalbare basiswoningen. Daarom moeten we zelf ervoor zorgen dat we als overheid goedkope woningen kunnen bouwen om die markt toch een beetje weer onder controle te krijgen.

Geef één reden waarom jongeren in 2024 op jouw partij moeten stemmen.

Ik kan niet beloven dat we alle problemen gaan oplossen, dat zou ook een slechte belofte zijn. We zijn wel een partij die het systeem écht in vraag stelt. Dit systeem leidt ons van crisis naar crisis op verschillende vlakken. We zijn ervan overtuigd dat we een andere wereld kunnen creëren waarbij we de stem van de mensen tot in het parlement krijgen. Iedereen die gelooft dat we een andere toekomst nodig hebben als jongeren, die zou ik aanraden om op de PVDA te stemmen.

Tekst: Renzo Vangenechten
Foto bovenaan: © Onno Vandewalle